Impactonderzoek
Samen in kaart brengen wat een leertraject oplevert
Of het nu een korte workshop is, een omvangrijk leiderschapstraject of een e-learningmodule, de bedoeling is dat leerinterventies mensen helpen om effectiever te handelen in hun eigen werkpraktijk. In hoeverre dat doel wordt behaald is lang niet altijd duidelijk. Vaak krijgen deelnemers na afloop van het traject of de module wel een evaluatieformulier toegestuurd, maar beperkt de opvolging hiervan zich tot een samenvatting van antwoorden voor de trainers of begeleiders.
Leer- en ontwikkelactiviteiten zijn bedoeld om medewerkers beter toe te rusten voor het werk dat zij doen of gaan doen. Zij kunnen hier persoonlijk baat bij hebben, maar de organisatie mag er ook resultaten van verwachten. Impactonderzoek helpt om in kaart te brengen in hoeverre die verwachting wordt waargemaakt en om aanknopingspunten te vinden voor het versterken van de interventies zelf en de werkomgeving als geheel.
Dit handboek voor impactonderzoek laat zien hoe je de doorwerking van leertrajecten kunt evalueren. Het bevat een stappenplan voor een compleet impactonderzoek, maar er komen ook werkvormen aan bod die het mogelijk maken in korte tijd zicht te krijgen op de impact van een traject. Er is aandacht voor manieren om dit onderzoek samen met anderen te doen zodat het leren van de evaluatie al begint tijdens het onderzoek zelf. Hiermee is de kans het grootst dat de evaluatie ook leidt tot verbeteringen in de werkpraktijk en in de leerinterventies.
Het boek is gebaseerd op ervaring in tientallen impactonderzoeken in uiteenlopende sectoren zoals handel, industrie, zorg, onderwijs, dienstverlening en openbaar bestuur.
“
Om de effectiviteit van een leertraject te bepalen kun je naar veel verschillende factoren kijken. Het gedrag van mensen in de organisatie – van de werkvloer tot de directiekamer – is verreweg de meest belangrijke en betrouwbare graadmeter. Dit boek maakt duidelijk hoe je inzicht kunt krijgen in wat er wel en wat niet werkt, zodat je aan de hand daarvan de prestaties in een organisatie verder kunt verbeteren. Het is een eer om te zien hoe de auteurs Verdonschot en Stevens de Success Case Method verder hebben ontwikkeld en deze inzetten op een manier die zowel organisaties als hun medewerkers ten goede komt.”
Robert O. Brinkerhoff, Professor Emeritus Western Michigan University & Director of Research, Promote International
“
Suzanne Verdonschot doet al jaren onderzoek naar hoe je de impact van leerinterventies beter kunt bepalen en samen met Diede Stevens schreef ze dit boek hierover. (…) In hoofdstuk 3 vindt de lezer een mooi overzicht van stappen om tot een degelijk impactonderzoek te komen. Helpend zijn ook de praktijkvoorbeelden in hoofdstuk 5, waarbij aan de hand van casuïstiek uit de praktijk vragen worden besproken als ‘Hoe maak je met betrokkenen een impactmap?’ of ‘Wat doe je met evaluaties die in een bureaula zijn geeindigd?’. De lezer vindt in het boek veel tips en bruikbare hulpmiddelen (…).”
Isolde Kolkhuis Tanke in Opleiding & Ontwikkeling nr 3 (2021)
“
Dit boek heeft mijn kijk op evaluatie volledig veranderd. Evaluatie vond ik altijd ‘gedoe’, het kost tijd en geld. Nu zie ik dat het een waardevolle interventie kan zijn die bijdraagt aan de grotere beweging waar ik aan bouw in mijn organisatie.”
Sandra van Dongen, Learning & Development Specialist bij Eindhoven University of Technology
“
De tips voor het maken van een impactmap zijn heel handig. Door de vele voorbeelden kwam ik zelf snel op ideeën. Er zit ook een praktisch geheugensteuntje bij. Eindelijk een spiekbriefje dat je zonder schuldgevoel kunt gebruiken.”
Hessel Hettema, masterstudent Onderwijskunde
“
Ik vond het leerzaam om te ontdekken dat je met impactonderzoek vooral inzoomt op het werkgedrag in de praktijk. Dat mensen iets wel of niet doen kan met de training te maken hebben, maar ook met de werkomgeving en de eigen instelling van iemand.”
Koosje van Vlijmen, adviseur Continu Leren en Verbeteren bij gemeente Amsterdam
Over de auteurs
Diede Stevens (links) en Suzanne Verdonschot
Suzanne Verdonschot werkt als onderzoeker, adviseur en docent en is verbonden aan Kessels & Smit, The Learning Company. Zij begeleidt mensen en groepen bij het verbeteren en vernieuwen van hun dagelijkse werk. In 2014 richtte zij een onderzoeksgroep op bij Kessels & Smit die zich bezighoudt met evaluatie van de impact van leer- en verandertrajecten. Verdonschot is onderwijskundige en promoveerde op een onderzoek naar leren en innoveren in het dagelijkse werk.
Diede Stevens is beleidsmedewerker onderwijs & kwaliteit bij NSO-CNA Leiderschapsacademie. Zij houdt zich bezig met de kwaliteitszorg van opleidingen voor schoolleiders en leidinggevenden in het onderwijs. Sinds 2017 is Stevens betrokken bij de onderzoeksgroep van Kessels & Smit gericht op impactonderzoek. Zij specialiseerde zich als onderwijskundige in leren in organisaties.
In de podcastserie Beproefd! interviewt Sanne Netten de auteurs over hun ervaring met impactonderzoek. Beluister hier de afleveringen van de podcastreeks:
In deze video gaan Suzanne en Diede in op de volgende 3 vragen:
1. Wat is impactonderzoek?
2. Wat is een impactmap?
3. Hoe doe je impactonderzoek?